محمدنسیم نظری
گفتگوهای صلح پس از فراز و فرودهای زیادی اکنون وارد مراحل حساس و پیچده‌اش شده است، هفته‌ی گذشته گروه طالبان هیئت را به‌منظور هماهنگی منطقه‌ای روانه‌ای تهران و مسکو نمودند. این هیئت که رهبری آن‌را ملا عبدالغنی برادر به عهده داشت، با مقامت سیاسی هر دو کشور روی اوضاع سیاسی افغانستان، توافق صلح با آمریکا، مذاکرات برای حمایت از پروسه‌ی صلح و زمینه‌سازی برای خروج نیروهای آمریکایی از منطقه صحبت نمودند. محمدنعیم سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در صفحه‌ی تویترش از دیدار این هیئت با جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران سخن گفته و تأکید کرده است ایران نسبت به روند صلح در افغانستان و حمایت از دولت فراگیر در افغانستان متعهد می‌باشد.
دو شنبه هفته‌ی گذشته علی شمخانی دبیر امینت ملی ایران ضمن تأیید ملاقات با ملا عبدالغنی برادر رییس دفتر سیاسی طالبان و شماری از چهره‌های مهم سیاسی این گروه در تهران، تأکید کرد که طالبان تا کنون نسبت به مبارزه با آمریکا مصمم بوده و من این قاطعیت را در چهره‌های آن‌ها دیدم. این گفته‌های شمخانی با واکنش‌های تندی مقامات سیاسی و نظامی افغانستان از جمله رییس ستاد مشترک ارتش روبر گردید.
محمد یاسین ضیا، در صفحه تویترش در پاسخ به شخمانی نوشت که شما طالبان را تا کنون نشناخته‌اید. او تأکید کرد که معلومات اندک تان در مورد طالبان از جایگاه دبیر امنیت ملی ایران تأسف آور است. اما با این حال نمایندگان دولت افغانستان روز یک‌شنبه در مصاحبه‌ی تلویزونی تأکید کردندکه گروه طالبان از گفتگو با این هیئت طفره رفته و در منطقه به دنبال حمایت‌های سیاسی‌اند. رسول طالب عضو هیئت مذاکره‌کننده‌ی دولت افغانستان در صحبت با رسانه‌ها مدعی شد که عباس استانکزی، عضو هیئت طالبان در سفرهای منطقه‌ای شان گفته است که آنان از حکومت موقت حمایت می‌‍کنند، حال آن‌که در جلسات دو هیئت در مورد حکومت موقت هیچ‌گونه صحبتی نشده است.
با این حال میر رحمان رحمانی، رییس مجلس نمایندگان، روز (یک‌شنبه، ۱۲ دلو) در نشست افتتاحیه کمیته صلح پارلمان از حکومت موقت حمایت نمود. او تأکید کرد که به مجلس نمایندگان چندین طرحی در مورد نظام سیاسی آینده آمده است، مجلس نمایندگان از طرحی حکومتی که نظام سیاسی در آن محفوظ باشد حمایت نموده و آن‌را به‌نفع و صلاح کشور می‌داند.
این گفته‌های میر رحمان‌رحمانی، روز (دو شنبه، ۱۳ دلو) با واکنش‌های تندی شماری از وکلای پارلمان و سیاست‌مدران وابسته به‌حکومت روبرو گردید. برخی از وکلای پارلمان آقای رحمانی را متهم به سوء استفاده از صلاحیت وظیفوی نموده و آن را جاسوس کشورهای منطقه و بیرونی عنوان کردند.
این همه در حالی است که گفتگوهای صلح پس از آغاز دور دوم در حالت تعلیق بوده و هیئت‌های گفتگو کننده بر اساس منابع مطبوعاتی، تا کنون جلسات ابتدایی به‌منظور ترتیب آجندا نداشته‌اند.
واقعیت مبرم و مسلم آن است که گفتگوهای صلح باید از هر طریق ممکن در شرایط حساس سیاسی- امنیتی در افغانستان دنبال شده و نتایج آن برای مردم افغانستان همگانی شود. طالبان تا کنون از موضع قدرت در برابر دولت افغانستان و شرکای بین‌المللی آن استفاده نموده هر روز با ایجاد خشونت، رعب و وحشت در کابل و ولایات، سیطره‌ی نفوذ نظامی و استخباراتی شان‌را بیشتر می‌سازند. در مقابل دولت افغانستان با درنظرداشت اوضاع و احوال کنونی، تا کنون نتوانسته است طرحی مشخصی برای جلوگیری از کشتار مردم ملکی در شهرهای کلان و شاهراه‌های منتهی به مرکز روی دست گیرند.
هرچند امرالله صالح معاون اول رییس‌جمهور ضمن بحرانی خواندن وضعیت کنونی، تأکید می‌کند که اوضاع کاملن در اختیار آن‌ها بوده و نیروهای امنیتی کشور توان مقابله با تروریستان را در هر سطحی دارند، اما شماری حملات هدفمند که این اواخر علیه غیر نظامیان و افراد ملکی در کابل و ولایات صورت گرفته است، گواه روشن بر ناکامی امنیتی دولت در برابر ترورسستان دارد.
با این حال اگر وضعیت به‌همین شکل ادامه یابد، موارد ذیل محتمل خواهد بود.
۱-گروه طالبان با ادامه‌ی حملات هدفمند و کشتار مردم ملکی تلاش می‌کند تا زمنیه‌های تقویت حکومت کنونی را تضعیف نموده و زیر ساخت‌های مردمی آن‌را به چالش بکشد.
۲- با ادامه کشتار هدفمند، احتمالن طالبان استراتیژی دارند که مردم را خسته ساخته و واکنش عمومی نسبت به حکومت خلق نمایند. هر قدر سطح و حجم کشتارها وسیع و عمومی شود، به همان میزان دولت صدمه دیده و پایگاه مردمی و سیاسی‌اش در سطح ملی و بین‌المللی تضعیف خواهد شد.
۳- ادامه‌ی این کشتار و سیاست حذف توسط طالبان و گروه‌های تروریستی، مردم را خود به‌خود وادار به پذیریش حکومت موقت یا هر عنوانی که برای بیرون رفت از وضعیت کنونی پیشنهاد گردد، نماید.
۴- حکومت برای ادامه حیات خویش نیازمند حمایت‌های بیشتر بین‌المللی در وضعیت کنونی قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر تمامی حمایت‌های مالی و سیاسی جامعه‌ی بین‌الملل بر اساس کنفرایس جینوا متکی به‌موفقیت پروسه‌ی صلح و ختم خشونت‌ها می‌باشد. در این صورت حکومت با کم بود حمایت‌های بین‌المللی و تضعیف پایگاه در سطح داخلی روبرو شده و در آینده فشارهای زیادی را متحمل خواهد شد.
با در نظرداشت موارد فوق، اگر هم‌سویی در گفتگوهای صلح در دوحه به‌وجود نیاید و طالبان هم‌چنان با بی‌توجهی کامل به نمایندگان دولت افغانستان برای چانه زنی‌های سیاسی در منطقه و جهان جولان دهند و از طرفی دیگر حجم فشارهای نظامی و امنیتی را بر پایتخت و شماری از ولایات بیشتر سازد، وضعیت جنگ بدتر شده و خطرات افتادن افغانستان در کام جنگ ویران‌گر بیشتر می‌گردد.
