«مذاکرات ۲۴ الی ۳۰ اگست سال ۱۹۸۴ ژنیو»

Spread the love

«مرگ اندروپوف و ناکامی تلاش‌های وی برای دست‌یابی به پایان بحران افغانستان طی مدت ۱۵ ماه، چانس خروج قوای نظامی اتحاد شوروی از افغانستان را، برای مدت شش سال دیگر به تعویق انداخت. بعد از مرگ اندروپوف، رهبر جدید و محافظه‌کار اتحاد شوروی، چرننکو قدرت را به‌دست گرفت. بعد از مرگ اندروپوف، اتحاد شوروی استراتیژی جدید را در افغانستان روی دست گرفت. در این زمان، نظامیان شوروی عملیات‌های بزرگ نظامی را در افغانستان نسبت به دوران گذشته جنگ روی دست گرفتند، نیروهای‌شان نیز تلفات زیادی را به تناسب سال‌های قبل، متقبل شدند. هدف آن‌ها متقاعد ساختن پاکستان و امریکا بود تا بدانند که مجاهدین مورد پشتیبانی آن‌ها، توان مقابله با نظامیان و اردوی افغانی و شوروی را ندارند و دولت ج.د.ا را نمی‌توانند سقوط دهند.

در نتیجه، پاکستان برخلاف گذشته برای ادامه‌ی مذاکرات در ژنیو تمایل نشان داد و در ماه اگست ۱۹۸۴ مذاکرات از سر گرفته شد. افغان‌ها و شوروی‌ها موضع‌گیری خود در این مذاکرات را تکرار نمودند، که اگر امریکا و پاکستان مداخلات شان‌را در امور داخلی افغانستان قطع کنند، خروج نیروهای اتحاد شوروی مشکل ندارد. در این سال نیز گروه‌های مجاهدین کمک‌های زیادی از واشنگتن و اسلام‌آباد و سایر کشورها دریافت می‌نمودند و با تجهیزات کامل‌‎تر و پیشرفته‌تر مجهز می‌شدند؛ لذا پاکستان به تشویق ایالات متحده‌‎ی امریکا روی تعهداتی که در مذاکرات اپریل ۱۹۸۳ در ژنیو نموده بودند، پا گذاشتند.

شاه‌محمد دوست وزیر خارجه‌ی ج.د.ا در این مذاکرات، موضع‌گیری سخت‌گیرانه‌تر و هوشمندانه در مورد به توافق‌رسیدن مذاکرات با پاکستانی‌ها داشت و هر نوع توافق با پاکستان را مربوط به قطع کامل مداخله در امور داخلی افغانستان و دست برداشتن از کمک و حمایت گروه‌های هفت‌گانه می‌دانست. به هر حال، در سال ۱۹۸۴ پاکستان و امریکا و متحدان آن‌ها فضای حل سیاسی از طریق مذاکرات را از بین بردند و دور جدید و خطرناک فعالیت‌های نظامی روی دست گرفته شد.

نظامیان اتحاد شوروی در افغانستان از آزادی عمل بیشتر برای وارد نمودن ضربات سخت بالای مجاهدین در سال ۱۹۸۴ در زمان زمام‌‌داری چرننکو برخوردار شدند. در آن زمان، به سبب موضع‌گیری منفی ریگن در مقابل اتحاد شوروی، مقامات آن کشور از امریکا آزرده‌خاطر بودند. کوردویز و پرزدکویار در ملاقاتی که در ۱۱ جون سال ۱۹۸۴ با چرننکو در مسکو داشتند، در کتاب «پشت پرده‌ افغانستان» در صفحه‌ی ۱۸۲ راجع به صحبت رهبر اتحاد شوروی چنین می‌نگارد: «اگر امریکا و پاکستان مداخلات خود را متوقف کنند، خروج نیروهای اتحاد شوروی مشکل ندارد.»

لذا در مذاکرات ۲۴ الی ۳۰ اگست در ژنیو، پاکستان تمایل خود را به توافق دوجانبه در مورد عدم مداخله و عدم تجاوزی که در ماه جون سال ۱۹۸۳ در نتیجه‌ی تفاهم متقابل هردو جانب افغانستان و پاکستان ایجاد شده بود، بیان کرد. در مورد متن مسوده‌ی مربوط به تضمین‌کنندگان هم به توافق رسید. در این دور مذاکرات، برخلاف معمول کسی از جانب مسکو غرض مذاکره با جانب کوردویز و مشوره با هیأت افغانی و شاه‌محمد دوست وزیر خارجه، فرستاده نشده بود؛ بناً در دوران زمام‌داری ۱۳ ماهه‌ی چرننکو یک‌بار مذاکرات غیر مستقیم میان افغانستان و پاکستان در ژنیو، دایر شد.»

منبع: عبدالوکیل، از پادشاهی مطلقه الی سقوط جمهوری دموکراتیک افغانستان، انتشارات عازم، چاپ دوم ۱۳۹۶، صص ۶۲۴-۶۲۶

خبرگزاری صدای مردم افغانستان

Learn More →

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *