هفته‌ی گذشته زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه‌ی ایالات متحده آمریکا در امور صلح افغانستان، پیش‌نویس طرح را با حکومت و سیاست‌گران کشور شریک ساخت. در این طرح به مسیرهای رسیدن به صلح، آتش‌بس عمومی، نظام سیاسی آینده، ساختار پسا صلح و سایر موارد پرداخته شده است. به‌دنبال شریک ساختن طرح صلح، زلمی خلیل‌زاد در هفته جاری این طرح را با نمایندگان طالبان در دوحه نیز شریک ساخته و دیدگاه آنان را در این مورد خواستار شده است.
طرح پیشنهادی ایالات متحده آمریکا در داخل افغانستان در این روزها خبر ساز شده است. سیاست‌مداران و نمایندگان حکومت، هر کدام به زعم خود از طرح مذکور در مورد صلح و راه‌های رسیدن به آتش بس سراسری دیدگاه‌های متفاوتی دارند. هفته‌ی گذشته در مراسم سالیاد شهید مزاری در تالار لویه جرگه، محمد محقق مشاور امنیتی رییس‌جمهور، به طالبان هشدار داد که هیچ طرح خارجی نمی‌تواند ثبات را در افغانستان تضمین نماید. از سوی هم او تصریح کرد که دولت و مردم افغانستان آماده است که در مقابل جنگ‌های نیابتی توسط طالبان از هرگونه امکانات استفاده نموده و طالبان را در میدان نبرد شکست خواهد داد.
سرور دانش معاون دوم رییس‌جمهوردر واکنش به طرح زلمی خلیل‌زاد در این مراسم تصریح کرد که دولت افغانستان آمادگی کامل برای مذاکره با طالبان دارد. او تأکید کرد که دستاوردهای مهم مردم افغانستان در مذاکره با طالبان خط سرخ دولت بوده و هیچ توافقی در این زمینه امکان پذیر نیست. پس از طرح پشنهادی خلیل‌زاد، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در نامه‌ای به رییس‌جمهور افغانستان در تسریع بخشیدن به روند صلح و خروج نیروهای خارجی در زمان تعیین شده آن از افغانستان تأکید ورزید. پس از ارسال نامه بلینکن به رییس‌جمهور غنی، هفته‌ی جاری شماری دیگر از سیاست‌مداران در مراسم سالیاد مارشال محمد قسیم فهیم، در تالار لویه جرگه نسبت به طرح پشنهادی آمریکا و نامه‌ی آنتونی بلینکن به رییس‌جمهور غنی، واکنش نشان دادند. از این میان، صحبت‌های امرالله صالح معان اول رییس‌جمهور در این نشست، خبر ساز شد. صالح خطاب به آمریکا گفت که: «در پای سند آمرانه هرگز امضا نخواهد کرد».
او تصریح کرد که هیچ طرح فرمایشی و آمرانه مورد قبول مردم افغانستان نبوده و او به صفت معاون اول رییس‌جمهور، هرگز تن به اطاعت از طالبان و فتواهای آنان در امور دینی نخواهند داد. صالح طالبان را گروه دینی با افکار متحجر و سنتی عنوان نموده و گفت که در برابر فتواهای متحجرانه و جاهلانه آن‌ها خواهد ایستاد. عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی یکی دیگر از سخنرانان این محفل بود، او طالبان را به قطع خشونت و تأمین آتش بس فرا خواند و از ایالات متحده آمریکا نیز خواست که در مورد صلح افغانستان صادقانه گام برداشته و از عجله در این زمینه پرهیز کنند.
به دنبال طرح پیشنهادی زلمی خلیل‌زاد در مورد دست یابی به صلح، قرار است که سیاست‌گران افغانستان و حکومت، دیدگاه و موضع شان‌را در قبال آن همگانی نمایند. روز گذشته، (چهار شنبه) در مراسم سالیاد جان باختن مولانا عبدالرحمن سید خیلی از فرماندهان برجسته حزب جمعیت اسلامی در ولایت پروان، سیاست‌مداران به بررسی نمودن طرح خلیل‌زاد تأکید ورزیدند. یونس قانونی معاون پیشین ریاست جمهوری، در این نشست گفت«رد کردن کورکورانه صلح به معنای دعوت به جنگ است». او در بخشی دیگری از سخنان خود جنگ کنونی را نابرابر خوانده و صلح بدون دقت را آغاز جنگی دیگری در کشور دانست. صلاح الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی بیان داشت که « نباید فرصت برای آتش‌بس کوتاه مدت و نمادین باشد و یا طرف یا گروهی به این باور باشد که از پروسه‌ی صلح برای تداوم قدرت نامشروع خویش و یا رسیدن به قدرت نا مشروع می‌توانند استفاده نمایند».
این همه در حالی است که روز گذشته (چهار‌شنبه، ۲۰ حوت)، نشستی مشورتی در مورد پروسه‌ی صلح با حضور شماری از چهره‌های سیاسی کشور و روسای مجلس نمایندگان و مجلس سنا در قصر چهار چنار ارگ ریاست‌جمهوری به ریاست رییس‌جمهور غنی برگزار شده است. ارگ ریاست‌جمهوری در خبرنامه‌ی گفته است، در این نشست رییس‌جمهور غنی بر حفظ اجماع سیاسی در روند صلح و اشتراک تمامی طیف‌های قومی در این پروسه تأکید نموده و صلح را ضرورت همگانی عنوان کرده است. این در حالی است که تا کنون شماری از سیاست‌گران افغانستان موضع شان‌را در قبال طرح پیشنهادی زلمی خلیل‌زاد مشخص نساخته است، بر اساس گزارش‌های مطبوعاتی، قرار است شواری عالی مصالحه ملی در هفته آینده دیدگاه شان‌را در قبال طرح پیشنهادی صلح همگانی سازد.
