گفتگوهای صلح پس از نزدیک به چهار ماه میان هیئتهای دو طرف (دولت افغانستان و گروه طالبان) در دوحهی قطر بر اساس گزارشها تاکنون پیشرفت چندانی نداشته/ ندارد. این مذاکرات در حالی با کندی پیش میرود که هیئت سیاسی گروه طالبان بهرهبری عباس استانکزی، عضو کلیدی دفتر سیاسی طالبان سفرهای منطقهی شانرا آغاز نمودهاند. این هیئت، پس از دیدار با مقامات ایرانی بهرهبری ملا عبدالغنی برادر، روز پنجشنبه با مقامات سیاسی و بلند پایه روسیه نیز دیدار نمودند. عباس استانکزی در حاشیه دیدار با مقامات روسیه، در صحبت با تلویزون بیبیسی فارسی، گفت که : “مانع اصلی فرا راه صلح، شخص رییسجمهور غنی و حلقهی حاکم در راگ ریاست جمهوری کابل است” به گفته این عضو گروه طالبان، رییس جهمور غنی از مفهوم و محتوای جمهوریت بهعنوان چتر محافظی استفاده نموده و از آن در مذاکرات صلح و دور زدن این پروسه بهره میبرد.
واقعیت آن است که گفتگوهای صلح به مراحل حساس و سرنوشتسازی خویش با توجه بهبحران جنگ و صلح در افغانستان رسیده است؛ در این مرحلهی حساس و تاریخی، لازم است تا تمامی ظرفیتها و گروههای سیاسی بهشمول تیم حاکم در ارگ ریاستجمهوری که قدرت را در سیطرهی شخصی و تیمی خویش قرار دادهاند و از آن برای اهداف سیاسی و شخصی شان استفاده مینمایند، انعطاف پذیری بیشتر نشان داده و سرنوشت گفتگوها را تعیین نمایند.
جمهوریت به معنای وسیع کلمه میتواند چتر سیاسی و حمایتی مردم و دولت افغانستان (به معنای وسیع) در برابر سایر نظامهای سیاسی و مردمی باشد؛ اما باید مفهوم و محتوای جمهوریت در گِرو یک شخص و یک تیم معیین قرار نگیرد تا از آن در محافل سیاسی و چانه زنیهای دیپلماتیک بهنفع شان استفاده نمایند. امروز رییسجمهور و حلقهی او از نام و محتوای جمهوریت در برابر پروسهی صلح و گفتگوهای بینالافغانی استفاده مینمایند، استفاده سو از صلاحیت و وظیفه از هر مقام و یا شخصی که باشد، بر اساس قانون اساسی و قوانین عادی کشور جرم بوده و باید از مجاری قانونی آن پیگیری صورت گیرد.
افغانستان امروز در حساسترین وضعیت خویش قرار دارد، گفتگوهای صلح با طالبان، اعلان جنگ بهاری از سوی این گروه در نقاط تحت سلطهی آنها، سرنوشت نامعلوم بودجهی ملی و اختلاف نظرها در مورد آن و اوضاع نابسامان امنیتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نیازمند هم بستگی و حمایت تمامی طیفهای سیاسی بوده تا در محور نظام دموکراتیک و مردمی و با توجه به زیر ساخت آنها از ساختار سیاسی موجود و نهادهای حکومتی حمایت صورت گیرد.
رییسجمهور غنی با ضایع نمودن پیهم فرصتهای ملی و امکانات دولتی، اکنون برای حفظ قدرت و مقام شخصیاش، در تلاش است تا از هر مسیر ممکن تمامی ابزراها را در کنار هم چیده و برای رسیدن به اهدافاش آنها را قربانی نماید. افغانستان؛ امروز نیاز به نهاد سازیهای غیر قانونی، تعدیل مواد قانون، استخدامهای سلیقوی و سیاسی، تأمین امنیت ظاهری برخی سکتورها و ادرات، استفاده سو از امکانات ملی در برنامههای خیالی و عوام فریبانهای چون دسترخوان ملی و سایر مواردی که بهشکل روز افزون از خزانهی عمومی مصرف شده و در قبال آنها هیچ مسولیتپذیری نبوده، نداشته بلکه نیاز به جدیت، حمایت از قانون، ارزشها و دستاوردهای دو دههی پسین، حقوق زنان و حقوق بشر دارد.