محمدنسیم نظری
دیروز (دوشنبه، ۱ جدی) دفتر مطبوعاتی ریاست شورای عالی مصالحه ملی، با نشر خبرنامه‌ای از سفر عبدالله‌عبدالله رییس این شورا به تاجیکستان خبر دادند. این خبرنامه تأکید کرده است که عبدالله‌عبدالله در جریان این سفر با مقامات بلند پایه تاجکیستان از جمله امام علی رحمان، رییس‌جمهور، قاهر رسول‌زاده، نخست وزیر، محمد طاهر ذاکرزاده، رییس مجلس نمایندگان دیدار و گفتگو می‌نماید. خبرنامه می‌افزاید که در این سفر در باره روند صلح افغانستان و چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌رو در این زمینه بحث و گفتگو خواهد شد. این در حالی است که هیئت مذاکره کننده‌ی دولت افغانستان پس از توقف موقت مذاکرات صلح در دوحه، اکنون در کابل حضور دارد. این هیئت تا کنون یک‌بار با رییس‌جمهور غنی و دوبار با رییس شورای عالی مصالحه ملی دیدار وگفتگو نموده‌اند. هم‌چنین قرار است که این هیئت با کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی در مورد آجندا و شیوه مذاکرات در دوحه نیز بحث و تبادل نظر نموده و در اخیر با فعالین مدنی و شماری از شهروندان کشور به‌منظور جلب حمایت آن‌ها از روند صلح و نیز توجه به‌نظریات و پیشنهادات آن‌ها به هدف تقویت مواضع نظام جمهوری اسلامی افغانستان دیدار و گفتگو می‌نمایند.
این همه در حالی است که هیئت طالبان هفته گذشته با استفاده از توقف موقت مذاکرات در دوحه، به پاکستان سفر نموده و با صدراعظم آن کشور و برخی مقام‌های بلند پایه‌ی دیگر دیدار و ملاقات نموده است. هم‌چنین محمد نعیم سخن‌گوی دفتر سیاسی این گروه در صفحه تویترش نگاشته است، این هیئت که رهبری آن را ملا عبدالغنی برادر به عهده دارد با شماری از جنگ‌جویان این گروه در پاکستان نیز گفتگو و رأی‌زنی خواهد نمود.
این سفرها در حالی انجام می‌شود که عبدالله‌عبدالله رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی چندی قبل نیز به هدف همسو سازی کشورهای منطقه و حمایت آن‌ها از روند صلح افغانستان به ایران، هند، پاکستان و ترکیه نیز سفر نموده و در مورد روند صلح و گفتگوهای بین‌الافغانی با کشورهای منطقه رأی‌زنی و گفتگو نموده است. هرچند سفرهای آقای عبدالله‌عبدالله با واکنش‌های گوناگون از سوی برخی از سیاست مداران و احزاب سیاسی روبرو شده است؛ اما شماری از همکاران و نزدیکان آقای عبدالله‌عبدالله با حمایت این سفرها تأکید دارند که رهبری شورای عالی مصالحه‌ی ملی توانسته است، تا اختلاف دیدگاه‌های موجود میان کشورهای منطقه را در مورد صلح افغانستان نزدیک نموده و چالش‌های عمده فراروی صلح را بر طرف سازد.
اما با توجه به سفر آقای عبدالله‌عبدالله واضح می‌شود که او نه تنها نتوانسته است حمایت کشورهای منطقه را جلب نماید، بلکه با تشریفات و گرفتن تصاویر یادگاری از موضوع عمده که بنیاد سفرهای او را تشکیل می‌دهد (روند صلح) غافل شده و به تشریفات سیاسی پرداخته است. عبدالله‌عبدالله با سفر به ایران و پاکستان، دو کشور همسایه و دارای مرزهای مشترک و سابقه تاریخی طولانی، حداقل در عمل نتوانسته است حمایت آن‌ها را در مورد همسو سازی آن‌ها در روند گفتگوهای صلح فراهم سازد. پاکستان همواره از سوی رهبران سیاسی افغانستان متهم به حمایت از تروریست و تقویت بنگاه‌های تروریستی در افغانستان می‌باشد. این کشور در طول سال‌های متمادی به رغم فشارهای بین‌المللی دست از حمایت تروریسم برنداشته و هم‌چنان به شبکه سازی برای تقویت بنگاه‌های تروریستی ادامه داده است. عبدالله‌عبدالله در جریان سفر به پاکستان با عمران خان نخست وزیر این کشور، گفتگوی تشریفاتی داشت، گفتگوهای عبدالله عبدالله با عمران خان هیچ دستاورد مهم که بتواند پاکستان را قانع سازد تا از روند که مردم افغانستان حمایت می‌کند، پشتیبانی نماید. پاکستان هم‌چنان به مشوره دهی و حمایت از طالبان در میز مذاکره ادامه داده و تا زمانی که به‌نتایج ملموس و قابل قبول خویش در این مذاکرات دست نیابد، هرگز تن به حمایت از دولت و مردم افغانستان نخواهد داد.
عبدالله‌عبدالله در جریان سفر به ایران، نیز نتوانست، حمایت و پشتیبانی آن کشور را از روند صلح افغانستان کسب نماید. او در سفر به ایران با جواد ظریف وزیر خارجه آن کشور در مورد گفتگوهای بین‌الافغانی رای‌زنی نمود، ظریف به او توصیه حوصله‌مندی در انجام وظایف و نیز حمایت از دستارودهای مردم افغانستان نمود.
اما واقعیت آن است که ظریف و دستگاه دیپلماسی ایران تا کنون هیچ‌گونه دقت و توجه که بتواند از ارزش‌های و دستاوردهای مردم افغانستان در میز مذاکره با طالبان حمایت کند، انجام نداده است. ایران با توجه به این که در سطح بین‌المللی تحت فشارهای سیاسی و مالی فروان قرار دارد و در منطقه از قدرت و اعتبار نسبتن مهم برخودار می‌باشد، می‌تواند نقش اساسی در حمایت از روند صلح افغانستان بازی نماید. البته باید اذعان کرد که ایران در کنار این‌که از لحاظ ژئو پولیتکی نقش مهم در سیاست افغانستان دارد، رابطه‌ی نزدیک و نسبتن پنهانی با گروه طالبان و رهبری آن‌ها نیز دارد. اما متاسفانه عبدالله‌عبدالله در سفر به این کشور نتوانست حمایت آن‌ها را از مردم افغانستان و ترک حمایت آن‌ها را از طالبان به دست بیاورد.
با درنظرداشت این موارد و با توجه به حساسیت‌های موجود در کشور نسبت به روند صلح، اگر این روند به‌عنوان کارت بازی هم‌چنان درمیان رقابت کشورهای منطقه و آمریکا به‌عنوان بازی‌گر اصلی، هم‌چنان باقی بماند، سرنوشت این گفتگوها با بن‌بست کلان مواجه خواهد شد.
