«در انتخابات ما آپریل، عبدالله عبدالله رأی مردم را در ۱۹ ولایت از ۳۴ ولایت به دست آورد (اشرف غنی در ۱۴ ولایت و زلمی رسول در ولایت کندهار پیروز شد). اشرف غنی دو ماه بعد در دور دوم انتخابات، به صورت غیر منتظره رأی مردم در ۱۸ ولایت از ۳۴ ولایت را به دست آورد و به این ترتیب پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری شد. در کابل، عبدالله عبدالله در دور اول انتخابات (با ۴۹٫۵% در برابر ۳۱٫۵%) پیشتاز بود، اما در دور دوم انتخابات با تفاوت ۳٫۷ درصدی پیروزی در این ولایت را از دست داد. این یک تغییر باورنکردنی در ترجیحات رأی‌دهندگان در شهری است که دارای جمعیت وسیع و از نظر قومی_زبانی مختلط است. از آن‌جایی که زلمی رسول در دور اول انتخابات با کسب ۵۳ درصد آرا پیروزی کندهار را به دست آورد، در دور دوم انتخابات ظاهراً پشتون‌های کندهار براساس مرزبندی قومی_زبانی رأی دادند تا اشرف غنی پیروز قاطع انتخابات در این ولایت شود. در کندز، عبدالله عبدالله در دور اول انتخابات (با ۴۶٫۶ درصد در برابر ۳۷٫۵ درصد) پیشتاز بود، اما در دور دوم انتخابات با ۱۵٫۳ درصد آرای این ولایت را از دست داد، بازهم نوسان و سرگردانی آرای رای‌دهندگان، که سوالات بسیاری را مطرح می‌کند. در سرپل، عبدالله عبدالله در دور دوم با تفاوت بالا (۵۰% در برابر ۳۸٫۲ درصد) پیروز بود، اما در دور دوم با ۷ درصد در این ولایت شکست خورد. همین‌طور در کندز، حذف سایر کاندیداها ظاهراً به تنهایی نمی‌تواند نوسان در رأی یا آرای سرگردان را توضیح دهد، ترکیب قومی_زبانی این ولایت نشان می‌دهد که پشتون‌ها و ازبیک‌ها ۷۵ درصد جمعیت این ولایت را تشکیل می‌دهند. در وردک، عبدالله در دور اول بیش از دو برابر رأی داشت (۳۶ درصد در برابر ۱۵ درصد)، اما در دور دوم با تفاوت ۶۰ درصدی در این ولایت باخت، زیرا «در دور دوم » رأی‌دهندگان عبدالرسول سیاف، ظاهراً به مرزبندی‌های قومی_زبانی رجوع کرده و از اشرف غنی حمایت کردند.
پس از دور دوم انتخابات، افغانستان در هرج و مرج سقوط کرد. هم غنی و هم رقیب او، عبدالله عبدالله یکدیگر را به تقلب متهم کردند. همان‌طور که در ذیل نشان داده شده است، احتمال خشونت مرتبط با نتایج انتخابات به حدی بالا رفت که جان‌کری، وزیر امور خارجه‌ی ایالات متحده پا پیش گذاشت تا میان غنی و عبدالله سازش به وجود بیاورد. به این ترتیب با تشریک قدرت میان دو نامزد، حکومت وحدت ملی شکل گرفت؛ غنی رییس‌جمهور شد و عبدالله عبدالله در مقام تازه ایجادشده‌ی رییس اجرایی کشور ایستاد.
یک‌ونیم سال پس از انتخابات، سرانجام کمیسیون مستقل انتخابات نتایج انتخابات را به صورت علنی تأیید کرد… رقم قابل توجه از آرا باطل شد. «بیش از ۸۵۰۰۰۰ رأی پس از ماه‌ها بازشماری تحت نظارت سازمان ملل متحد باطل شد. از این آرای باطل‌شده، بیش از ۵۶۷۰۰۰ آن به نفع غنی به صندوق ریخته شده بود، در حالی که بیش از ۲۸۴۰۰۰ آن به نفع عبدالله «تیک» خورده بود.»
نتایج رسمی غنی را با ۵۵٫۲۷ درصد آرا در مقایسه با ۴۴٫۷۳ در صد عبدالله، پیروز دور دوم انتخابات تعین می‌کند.»
منبع: توماس جانسون، افسانه دموکراسی انتخاباتی افغانستان، مترجم؛ جلیل پژواک، ناشر؛ انستیتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان، سال ۱۳۹۷، صص ۲۶-۲۷
