پیشینه­‌ی کمک‌های جهانی به افغانستان

Spread the love

افغانستان در جریان نیمه­‌ی دوم قرن بیست(صدارت محمد داوود) آشکارا وارد میدان جنگ سرد گردید. قطب بندی­‌ها در درون دربار کابل از یک طرف و در سطح منطقه از جانب دیگر به نفع سرمایه­‌ی دولتی(اتحاد شوروی) و سرمایه‌­ی لیبرال(ایالات متحده­‌ی امریکا و شرکای اروپای­اش) به وضاحت تمام به فرجام رسیده بود.

دربار کابل برای اولین بار بعد از به قدرت رسیدن محمد نادر و ادامه­‌ی کار توسط برادران به یک منازعه­‌ی لاینحل درونی دچار شده بود. این منازعه که میان پسر عموها به گونه­‌ی پنهان و آشکار آغاز و در سطح ملی و بین­‌المللی حامیانش را جستجو نمود، در یک سمت آن محمد ظاهر(شاه سابق) به عنوان دوست و متحد سنتی انگلستان و ایالات متحده­‌ی امریکا و در قطب دیگر محمد داوود به حیث حامی سرمایه­‌ی دولتی و اقتصاد پلان‌گذاری شده، متحد اتحاد شوروی و متحدان ایدیولوژیک آن در داخل قرار داشت.

ایالات متحده­‌ی امریکا که منطقه را در آن عصر توسط ژاندارم منطقوی‌­اش، شاه ایران(محمد رضا) و رژیم­ نظامی پاکستان اداره می‌کرد، دربار کابل را به عنوان دوست و حکومت پاکستان را به عنوان متحد اصلی­‌اش در منطقه مورد حمایت قرار می‌داد.

اتحاد شوروی سابق از طریق سکتور دولتی عمدتن در بخش­‌های نظامی و زیرساخت­‌های مربوطه­‌ی آن و ایالات متحده­‌ی امریکا هم از آن طریق ولی عمدتا در ساحات غیرنظامی و بویژه در بخش سکتور زراعت، دربار کابل را حمایت مالی می نمود.

این کمک‌ها که هیچگاه بی­غرضانه و برمبنای پلان دولت شاهی و بعدها جمهوری افغانستان پلانگذاری و یا تطبیق نمی گردید، با غرض­‌های خاص و در زمینه­‌های مورد نظر و حتا برخلاف خواست‌های دربار کابل پلانگذاری، مدیریت و تطبیق می‌شد.

محمد صدیق فرهنگ که خود شاهد عینی آن دوران بود، در کتاب افغانستان در پنچ قرن اخیر، از پروژه­‌ها و تمویل کنندگان آن با یک جمعبندی دقیق بدینگونه یاد می نماید:

از مدارک کمک‌های شوروی: اسفالت کاری جاده­‌های شهری، تعمیر تانک‌های ذخیره‌­ی پترول، تعمیر سیلوها، تعمیر بندرهای بالای رودخانه آمو، میدان‌های هوایی کابل و بگرام، سرک کابل–شیرخان بندر، سرک پل خمری–مزار–شبرغان، سرک قره­تیپه(تورغندی)–هرات–قندهار، پروژه­‌ی آبیاری ننگرهار، بند آبیاری سرده غزنی، دستگاه برق نغلو، دستگاه برق درونته، دستگاه برق حرارتی مزارشریف، دستگاه برق دوم پلخمری،‌ تفحص و استخراج نفت و گاز شبرغان، پایپ لاین انتقال گاز به ترکمنستان، کارخانه‌­ی کود آزوتی،‌ فابریکه‌­ی خانه سازی کابل، پولیتخنیک کابل، تخنیکم­‌های کابل و مزارشریف، لین‌های انتقال برق، امداد به موسسه‌­ی نسوان و کمک مواد مصرفی.

از مدارک کمک‌های ایالات متحده: طرح و آبیاری وادی هلمند و ارغنداب، ایجاد دستگاه برق کجکی، دستگاه برق گرشک، قیرریزی سرک کابل–قندهار، سرک قندهار–سپین بولدک، سرک هرات–اسلام قلعه، ساخت میدان هوایی قندهار، استخراج معدن ذغال سنگ دره صوف،‌ اعمار پوهنتون کابل، راه‌­اندازی برنامه­‌های انکشاف معارف و زراعت و بهبود خانواده،‌ تهیه مواد مصرفی مثل گندم،‌ جواری، روغن نباتی و غیره.

از مدارک کمک آلمان: ایجاد دستگاه برق ماهی­پر، راه اندازی پروژه­ی انکشاف پکتیا، امداد به موسسات تعلیمی.

از مدارک کمک چین: طرح آبیاری پروان، تربیه‌­ی مرغ و ماهی، ایجاد فابریکه‌­ی نساجی بگرام.

از مدارک کمک هند: ایجاد شفاخانه­‌ی اطفال کابل،‌ ساخت دستگاه‌­های کوچک برق آبی.

از مدارک کمک فرانسه: امداد به موسسات تعلیمی.

افزون بر این ها، در حدود ۳۰۰۰ جوان افغان برای فراگیری تحصیلات عالی در رشته­‌های غیرنظامی به شوروی پیشین فرستاده شده و همچنان ۲۱۴۲ تن دیگر به امریکا و سایر کشورها اعزام شدند.

بنابر تخمین منابع امریکایی از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۶، میزان کمک‌های نظامی اتحاد شوروی به ۱۲۵۰ میلیون دالر بالغ شد، در حالی‌که هیچ‌گونه کمکی در این بخش از امریکا به دست نیامد. افزون بر آن در این مدت ۲۷۲۵ نفر جهت فراگرفتن تعلیم و تربیه‌ی نظامی به شوروی و ۴۸۷ نفر دیگر به امریکا گسیل شدند.

خبرگزاری صدای مردم افغانستان

Learn More →

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *